'चलो बुलावा आया है''
(वैष्णवी देवी प्रवास वर्णन) भाग1
"हाँ सीट अवेलेबल है!"असं तत्काळ रिजर्वेशनच्या खिडकीमागच्या एका रेल्वे कर्मचाराने रुक्षतेने म्हटले आणि माझा आनंद गगनात मावेनासा झाला.
देवाच्या पुढ्यात दानपेटीत पैसे टाकावे इतक्या अदबीने मी टिकीटाचे पैसे खिडकीतून त्याच्या समोर ठेवले.
आणि त्याने दिल्लीचं तिकीट माझ्या पुढ्यात भिरकावलं.
हे सरकारी कर्मचारी कागद पत्र..तिकीटांसारख्या तुच्छ गोष्टी आपल्यासारख्या तुच्छ लोकांच्या हाती वगैरे देत नसतात.भिरकवण्याचा त्यांना आदेशच असतो बहुदा किंवा तो त्यांच्या ट्रेनिंगचाच एक भाग असावा.
लागलेली लॉटरी कोणी जितक्यांदा तपासणार नाही तितक्यांदा मी ते तिकीट तपासलं.तारीख -वेळ -बर्थ- बोगी सगळं काही. तिकीटावरील कुठल्यातरी फोन कंपनीची जाहीरातही मी त्या आनंदात दोन तीनदा वाचून काढली.
आनंदच तितका झाला होता ना!
सकाळी साडेनऊ वाजता झोपेत असताना दुर्लक्ष करूनही फोन सतत शहारू लागला तेव्हा इच्छा नसतानाही उचलल्यावर काही मिनीटाच्या Anurag सोबतच्या संवादानंतर मी ताडकन लाथेने सर्वांगावरील गरम ब्लँकेटचे आवरणे दुर करीत रेल्वे स्टेशन गाठले होते.आणि कुठल्याही एजंटाशिवाय स्वतः रांगेत लागुन शक्यता फारच कमी असताना दिल्लीचे टिकीट मिळवले होते.
आजवर उत्तरेकडे नाशिकच्या पलिकडे न गेलेलो मी आयुष्यात पहिल्यांदाच देशाच्या राजधानीत पाऊल ठेवणार होतो!
पण फक्त हेच कारण नव्हतं त्या आनंदामागे.मी आधीच ठरवलं होतं अनुरागला दिल्लीला भेटायला गेलोच तर वैष्णोदेवीला जायचंच दर्शनाला! बरीच ओळखीची मंडळी जाऊन आली होती.
एरवीही मला कोणी ओळखी अनोळखी वैष्णो देवीला जाऊन आल्याचं भेटलं तर मी शरीराचे सहस्रकर्ण करून त्यांचं प्रवास वर्णन ऐकायचो.मनानेच शाब्दिक दर्शन घ्यायचो.पण आता प्रथमच याची देही याची डोळा दर्शनाची संधी आली होती.
लेकिन दिल्ली अभी दुर थी!!
दुसऱ्या दिवशी फलाट क्रमांक १ वर आलेल्या अग्नीरथाचं मी माप ओलांडलं आणि आमचा रथ उत्तरेकडे कूच करता झाला.
माझी आवडती साईड लोअर सीट मिळाल्याने आनंदात मी खिडकीतुन पळती झाडे पाहु लागलो.
थोड्याच वेळात भारताचे फुफ्फुसं असलेले मध्यप्रदेशचे जंगलं;पाठीमागे रेलुन खिडकीतुन येणारा वारा चेहऱ्यावर घेत डोळे बारीक करत;बघताना आजुबाजुच्या वातावरणापासुन अलुफ होत एका Equilibrium मध्ये गेलो होतो.
संध्याकाळी पावणे सहाला रेल्वे होशंगाबाद नावाच्या स्टेशनावर थांबली आणि मला ह्या गावाचं नाव खूपदा ऐकल्या-वाचल्यासारखं जाणवू लागलं.
आणि एकदम डोक्यात प्रकाश पडला.
की 'नर्मदा परिक्रमेच्या' पुस्तकांमध्ये मी ह्या गावाबद्दल वाचलय.आणि बर्थवर आळसावलेलो पसरलेलो मी उत्साहाने सरसावून बसलो.
मनात एकदम उत्कट अष्टसात्विक भाव दाटून आले.
ज्या नर्मदा दर्शनासाठी मी तळमळत होतो परिक्रमेवरील पुस्तकं वाचल्यापासुन; त्या नर्मदा माईचं दर्शन काहीही कल्पना नसताना होणार या विचारानेच!!
गाडीने स्टेशन सोडलं. पण कुठलंच चिन्ह दिसेना. मी समोर दृष्टी जाईल तितकं लांब पाहू लागलो.
आणि अचानक जलप्रवाह दुरून दिसू लागला.आणि हळूहळू नर्मदामाईच्या संपूर्ण विशाल पात्राला आमचा अग्निरथ वर पुलावरून ओलांडु लागला.
'#नर्मदेहर' म्हणत मी शरीराचे सहस्रनयन करत नर्मदादर्शन करत होतो.
सूर्यास्तसमयीच्या केशरी सूर्याच्या साक्षीने खाली नर्मदेचा विशाल प्रवाह पश्चिमेकडे सागराच्या दिशेने वाहत होता.
खाली दूरवर हातात काठी घेतलेला एक वृद्ध नदीच्या तिराने चालताना दिसला. मला गो.नि.दांडेकरांची 'कोणा एकाची भ्रमणगाथा' आठवली.
नर्मदादर्शनाने खूप सुखावलेल्या माझ्या मनाला;आयुष्यात पुढे नर्मदा परिक्रमा करण्याच्या माझ्य संकल्पाची मला आठवण झाली.
काहीवेळाने भोपाळ आलं. रात्री उशीरा कधीतरी ग्वाल्हेर येऊन गेलं.पहाटे जाग आली तर गाडी आग्रा स्टेशनात थांबलेली दिसली.मला एकदम औरंग्याचा दरबार तिथला मिर्झा राजे,आणि शिवाजी महाराजांनी दाखवलेला तेजस्वी बाणा आठवला.
The great Escape in the world म्हणुन गौरवण्यात यावं ती शिवाजी महाराजांची आग्रयातुन सुटका आठवली.त्यावेळी माझा
'हरी तात्या' झाला होता.
पहाटे पाचला मथुरेला गाडी थांबली. स्टेशन पूर्ण शांत होतं. श्रीकृष्णाच्या भूमीत आल्याचा खूप आनंद होत होता.
फेब्रुवारीचा पहिला आठवडा असल्याने ब्लँकेटच्या स्वेटरच्या आवरणालाही भेदून थंडी पार हाडापर्यंत जात होती.
हळूहळू झुंजुमुंजू लागलं. आणि दिल्ली शहराच्या खुणा दिसू लागल्या.
संपूर्ण रस्त्यावर दाट धुकं पसरलं होतं. दिल्लीनं नेहमीप्रमाणे दाट धुक्याची जाड शाल पांघरली होती.
देशातील सर्वात प्रदुषित शहर असलेलं शहर म्हणजे आपल्या भौतिक प्रगतीची दुसरी काळी बाजू. त्यामुळे दिल्लीत एकवेळ नारळ आणि हापुस पिकेल पण दिल्लीतून आकाश कधीच निळं दिसणार नाही.
गाडी न्यु दिल्ली स्टेशनवर प्रवेशती झाली.आणि मी माझी सखी सोबतिण 'रक सॅक'ला अलगद उचलुन तिला पाठीवर घेत ' इंद्रप्रस्थाच्या'च्या भुमीवर पहिलं पाउल ठेवलं.
आणि जीवाची दिल्ली करण्यास सज्ज झालो...
-अभिजित पानसे
(वैष्णवी देवी प्रवास वर्णन) भाग1
"हाँ सीट अवेलेबल है!"असं तत्काळ रिजर्वेशनच्या खिडकीमागच्या एका रेल्वे कर्मचाराने रुक्षतेने म्हटले आणि माझा आनंद गगनात मावेनासा झाला.
देवाच्या पुढ्यात दानपेटीत पैसे टाकावे इतक्या अदबीने मी टिकीटाचे पैसे खिडकीतून त्याच्या समोर ठेवले.
आणि त्याने दिल्लीचं तिकीट माझ्या पुढ्यात भिरकावलं.
हे सरकारी कर्मचारी कागद पत्र..तिकीटांसारख्या तुच्छ गोष्टी आपल्यासारख्या तुच्छ लोकांच्या हाती वगैरे देत नसतात.भिरकवण्याचा त्यांना आदेशच असतो बहुदा किंवा तो त्यांच्या ट्रेनिंगचाच एक भाग असावा.
लागलेली लॉटरी कोणी जितक्यांदा तपासणार नाही तितक्यांदा मी ते तिकीट तपासलं.तारीख -वेळ -बर्थ- बोगी सगळं काही. तिकीटावरील कुठल्यातरी फोन कंपनीची जाहीरातही मी त्या आनंदात दोन तीनदा वाचून काढली.
आनंदच तितका झाला होता ना!
सकाळी साडेनऊ वाजता झोपेत असताना दुर्लक्ष करूनही फोन सतत शहारू लागला तेव्हा इच्छा नसतानाही उचलल्यावर काही मिनीटाच्या Anurag सोबतच्या संवादानंतर मी ताडकन लाथेने सर्वांगावरील गरम ब्लँकेटचे आवरणे दुर करीत रेल्वे स्टेशन गाठले होते.आणि कुठल्याही एजंटाशिवाय स्वतः रांगेत लागुन शक्यता फारच कमी असताना दिल्लीचे टिकीट मिळवले होते.
आजवर उत्तरेकडे नाशिकच्या पलिकडे न गेलेलो मी आयुष्यात पहिल्यांदाच देशाच्या राजधानीत पाऊल ठेवणार होतो!
पण फक्त हेच कारण नव्हतं त्या आनंदामागे.मी आधीच ठरवलं होतं अनुरागला दिल्लीला भेटायला गेलोच तर वैष्णोदेवीला जायचंच दर्शनाला! बरीच ओळखीची मंडळी जाऊन आली होती.
एरवीही मला कोणी ओळखी अनोळखी वैष्णो देवीला जाऊन आल्याचं भेटलं तर मी शरीराचे सहस्रकर्ण करून त्यांचं प्रवास वर्णन ऐकायचो.मनानेच शाब्दिक दर्शन घ्यायचो.पण आता प्रथमच याची देही याची डोळा दर्शनाची संधी आली होती.
लेकिन दिल्ली अभी दुर थी!!
दुसऱ्या दिवशी फलाट क्रमांक १ वर आलेल्या अग्नीरथाचं मी माप ओलांडलं आणि आमचा रथ उत्तरेकडे कूच करता झाला.
माझी आवडती साईड लोअर सीट मिळाल्याने आनंदात मी खिडकीतुन पळती झाडे पाहु लागलो.
थोड्याच वेळात भारताचे फुफ्फुसं असलेले मध्यप्रदेशचे जंगलं;पाठीमागे रेलुन खिडकीतुन येणारा वारा चेहऱ्यावर घेत डोळे बारीक करत;बघताना आजुबाजुच्या वातावरणापासुन अलुफ होत एका Equilibrium मध्ये गेलो होतो.
संध्याकाळी पावणे सहाला रेल्वे होशंगाबाद नावाच्या स्टेशनावर थांबली आणि मला ह्या गावाचं नाव खूपदा ऐकल्या-वाचल्यासारखं जाणवू लागलं.
आणि एकदम डोक्यात प्रकाश पडला.
की 'नर्मदा परिक्रमेच्या' पुस्तकांमध्ये मी ह्या गावाबद्दल वाचलय.आणि बर्थवर आळसावलेलो पसरलेलो मी उत्साहाने सरसावून बसलो.
मनात एकदम उत्कट अष्टसात्विक भाव दाटून आले.
ज्या नर्मदा दर्शनासाठी मी तळमळत होतो परिक्रमेवरील पुस्तकं वाचल्यापासुन; त्या नर्मदा माईचं दर्शन काहीही कल्पना नसताना होणार या विचारानेच!!
गाडीने स्टेशन सोडलं. पण कुठलंच चिन्ह दिसेना. मी समोर दृष्टी जाईल तितकं लांब पाहू लागलो.
आणि अचानक जलप्रवाह दुरून दिसू लागला.आणि हळूहळू नर्मदामाईच्या संपूर्ण विशाल पात्राला आमचा अग्निरथ वर पुलावरून ओलांडु लागला.
'#नर्मदेहर' म्हणत मी शरीराचे सहस्रनयन करत नर्मदादर्शन करत होतो.
सूर्यास्तसमयीच्या केशरी सूर्याच्या साक्षीने खाली नर्मदेचा विशाल प्रवाह पश्चिमेकडे सागराच्या दिशेने वाहत होता.
खाली दूरवर हातात काठी घेतलेला एक वृद्ध नदीच्या तिराने चालताना दिसला. मला गो.नि.दांडेकरांची 'कोणा एकाची भ्रमणगाथा' आठवली.
नर्मदादर्शनाने खूप सुखावलेल्या माझ्या मनाला;आयुष्यात पुढे नर्मदा परिक्रमा करण्याच्या माझ्य संकल्पाची मला आठवण झाली.
काहीवेळाने भोपाळ आलं. रात्री उशीरा कधीतरी ग्वाल्हेर येऊन गेलं.पहाटे जाग आली तर गाडी आग्रा स्टेशनात थांबलेली दिसली.मला एकदम औरंग्याचा दरबार तिथला मिर्झा राजे,आणि शिवाजी महाराजांनी दाखवलेला तेजस्वी बाणा आठवला.
The great Escape in the world म्हणुन गौरवण्यात यावं ती शिवाजी महाराजांची आग्रयातुन सुटका आठवली.त्यावेळी माझा
'हरी तात्या' झाला होता.
पहाटे पाचला मथुरेला गाडी थांबली. स्टेशन पूर्ण शांत होतं. श्रीकृष्णाच्या भूमीत आल्याचा खूप आनंद होत होता.
फेब्रुवारीचा पहिला आठवडा असल्याने ब्लँकेटच्या स्वेटरच्या आवरणालाही भेदून थंडी पार हाडापर्यंत जात होती.
हळूहळू झुंजुमुंजू लागलं. आणि दिल्ली शहराच्या खुणा दिसू लागल्या.
संपूर्ण रस्त्यावर दाट धुकं पसरलं होतं. दिल्लीनं नेहमीप्रमाणे दाट धुक्याची जाड शाल पांघरली होती.
देशातील सर्वात प्रदुषित शहर असलेलं शहर म्हणजे आपल्या भौतिक प्रगतीची दुसरी काळी बाजू. त्यामुळे दिल्लीत एकवेळ नारळ आणि हापुस पिकेल पण दिल्लीतून आकाश कधीच निळं दिसणार नाही.
गाडी न्यु दिल्ली स्टेशनवर प्रवेशती झाली.आणि मी माझी सखी सोबतिण 'रक सॅक'ला अलगद उचलुन तिला पाठीवर घेत ' इंद्रप्रस्थाच्या'च्या भुमीवर पहिलं पाउल ठेवलं.
आणि जीवाची दिल्ली करण्यास सज्ज झालो...
-अभिजित पानसे
No comments:
Post a Comment