अजित वाडेकर सुनील, गावस्कर , गॅरी सोबर्स

अजित वाडेकर,  सुनील गावस्कर, गॅरी सोबर्स , 1971 , खास आठवण.

सुनील गावस्कर नावाचा एक तरुण मुलगा प्रथमच वेस्ट इंडिजच्या टूरला गेला होता. तोवर त्याने एकही टेस्ट मॅच खेळली नव्हती. कॅप्टन होते अजित वाडेकर.

पहिली टेस्ट मॅच किंगस्टन येथे सुरू झाली. पण पहिला संपूर्ण दिवस किंगस्टन येथे पावसाने धुमाकूळ घातला. इंग्लंड आणि वेस्ट इंडिज मध्ये कायम हा त्रास असतोच.  टॉससुद्धा न होता पहिला दिवस संपूर्ण वाया गेला. असा एकही वेस्टइंडिज , इंग्लिश दौरा झालेला नाही ज्यात पावसाने खेळखंडोबा केला नाही.

दुसऱ्या दिवशी टॉस  झाला. भारताची पहिल्यांदा बॅटिंग सुरू केली. भारतीय इनिंग संपल्यावर वेस्टइंडिजची बॅटिंग सुरू झाली. वेस्टइंडिज टीम भारतापेक्षा 170 रन्स कमी काढून ऑल आऊट झालेत. सर्व आपापल्या ड्रेसिंग रूममध्ये परतले.

साहजिकच दुसरी इनिंग भारत सुरू करणार यामुळे वेस्टइंडिज टीम ड्रेसिंग रूममध्ये निवांत उघड्या अंगाने शीतपेये पीत बसली होती. भारतीय ड्रेसिंग रूममध्येही भारतीय ओपनर्स दुसरी इनिंग सुरू करण्याच्या मनस्थितीमध्ये वेगाने ड्रेसिंग रूममध्ये परतले होते. त्यांची तयारी सुरू होती.

पण कॅप्टन  अजित वाडेकर यांचा वेगळी आखणी होती. त्यांनी सुनील गावस्कर यांना बोलावले. सुनील गावस्कर यांची कारकीर्दही तेव्हा सुरू व्हायची होती. त्यांची आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये काहीही ओळख नव्हती. त्या टेस्टमध्ये ते खेळत नव्हते.

अजित वाडेकर यांनी सुनील गावस्कर यांना वेस्टइंडिज ड्रेसिंग रूममध्ये जायला सांगून “भारताने वेस्टइंडिजला फॉलो ऑन देण्याचा निर्णय घेतलाय” हे सांगायला  सांगितले.

सुनील गावस्कर विंडीज रूममध्ये गेले असता सर्व खेळाडू धिप्पाड, उघड्या अंगाने बसलेले. समोर खुर्चीत क्रिकेटचे देवाधिदेव महादेव गॅरी सोबर्स बसलेले होते. सुनील गावस्कर ज्यांनी तोवर एकही मॅच खेळली नव्हती त्यांनी #कॅप्टनगॅरीसोबर्सला घाबरत नम्रतेने सांगितलं सर u wud follow on!

तेव्हा गॅरी सोबर्स गावस्करांवर खेकसलेत , फॉलो ऑन कसं काय शक्य? कारण विंडीज 170 रन्सने मागे होतं. आणि टेस्ट मॅचमध्ये फॉलो ऑन लादण्यासाठी विरुद्ध पक्षाचे किमान 200 रन्स कमी असावे लागतात.

नवोदित, अननुभवी सुनील गावस्कर घाबरून गॅरी सोबर्सपुढे काहीही न बोलता ड्रेसिंग रूममध्ये परत आलेत.

“आपने कभी देखा है 70s के वेस्ट इंडिज का ड्रेसिंग रूम, शर्ट निकालके बैठे हुये छे फिट के खिलाडी….
मैं तो भाग निकला वहा सें! काही दिवसांपूर्वी गावस्कर ही आठवण सांगताना म्हणाले होते.

सुनील गावस्कर भारतीय ड्रेसिंग रूममध्ये परत आल्यावर  कॅप्टन अजित वाडेकरांना भेटून गॅरी सोबर्स काय म्हणालेत ते सांगितलं .
"फॉलो ऑन द्यायला 200 किंवा जास्त रन्सने मागे असावं लागतं, वेस्टइंडिज 170 रन्स ने मागे होतं."

ते ऐकून  पाहुण्या भारतीय टीमचे स्कीपर अजित वाडेकर यजमान विंडीज ड्रेसिंगरूममध्ये गेलेत. गॅरी सोबर्सला म्हणालेत फॉलो ऑन देण्यासाठी 200 रन्सने पूढे असावेत हा नियम आहे, पण जर मॅचचा पहिला सम्पूर्ण दिवस पावसाने वाया गेला असेल तर फॉलो ऑन विरुद्ध टीमचे 150 रन्स कमी असताना देता येतो.

हा खेळाचा तांत्रिक नियम कॅप्टन  अजित वाडेकर यांनी कॅप्टन गॅरी सोबर्स या अत्यंत मोठं नाव असलेल्या प्रभावी व्यक्तिमत्त्वास समजावून सांगितला.
आणि वेस्टइंडिज ने निमूटपणे दुसऱ्या इनिंगमध्ये ‘फॉलो’ केलं.

हे सौंदर्य आहे टेस्ट क्रिकेटचं . बारीक नियम, तांत्रिक गोष्टी. सगळ्या प्रकारे ‘कसोटी’ लागते.

जो छुपा नियम गॅरी सोबर्स यांना माहिती नव्हता तो भारतीय कॅप्टन अजित वाडेकर यांना नीट माहिती होता. आणि तो त्यांनी प्रसंगावधान राखून वापरलासुद्धा.
किंगस्टनची ती कसोटी विंडीजने प्रयत्नांती अनिर्णित राखली.

 पुढची कसोटी होती पोर्ट ऑफ स्पेनला.
या सामन्यात एक मुलगा आंतरराष्ट्रीय स्तरावर आपली पहिली मॅच खेळला.

अजित वाडेकरांनी विंडीज रूममध्ये ज्याला पाठवलं होतं तो पाच फूट पाच इंची उंची असलेला लिटल मॅन सुनील गावस्कर.  त्याने विंडीज माऱ्यासमोर दोन्ही इनिंगमध्ये साठच्या वर रन्स काढलेत. दुसऱ्या इनिंगमध्ये नाबाद राहून शेवटचा विजयी रन त्याने काढला. आणि भारताने पहिला विजय साकारला विंडीज भूमीवर. कॅप्टन होते #अजितवाडेकर.

त्याच कसोटी मालिकेत त्या लिटल मॅनने वेस्टइंडिज भूमीवर वेस्टइंडिजच्या भेदक माऱ्यापुढे शतके काढलीत. त्यात एक डबल सेंच्युरीही होती. आपल्या पहिल्याच मालिकेत नेत्रदीपक कामगिरी केली त्या लिटल मॅनने. पुढे त्याला “लिटल मास्टर सुनील गावस्कर” म्हणू लागले.

ती वेस्टइंडिजमधील मालिका भारताने जिंकली. भारताने पहिली मालिका जिंकली विदेशी भूमीवर. बिग जायंट विंडीजविरुद्ध. कॅप्टन होते अजित वाडेकर.

दोन महिन्यांनी भारतीय टीम इंग्लंड दौऱ्यावर गेली. भारतीय टीमने अजित वाडेकर यांच्या नेतृत्वाखाली इंग्लंडमध्येही मालिका जिंकली.
विजयी होऊन परतताना दिल्ली विमानतळावर पंतप्रधान इंदिरा गांधी स्वागत करायला आल्या होत्या.

भारताचा पहिला ओव्हर्सिज विजय नवाब पतौडींच्या नेतृत्वात झाला न्यूझीलंडविरुद्ध. त्यातही अजित वाडेकर यांचा बॅट्समन म्हणून मोठा वाटा होता.

पूर्णपणे डावखोरे खेळाडू, त्या काळातील आक्रमक बॅट्समन.
भारतीय टीमचे कॅप्टन, कोच, मॅनेजर , निवड समितीचे अध्यक्ष अशी भूमिका पाडणारे अजित वाडेकर.

जेव्हा क्रिकेट बघणं सुरू केलं तेव्हा अजहर कॅप्टन आणि मॅनेजर / कोच अजित वाडेकर असं वाचायला मिळायचं.

भारतीय क्रिकेट टीमचा विदेशातील मालिका विजयाचा आगाज करणाऱ्या अजित वाडेकरांना श्रद्धांजली.

-  Abhijeet Panse